Τα πανηγύρια στην Τήνο δεν έχουν σχέση με τα εμποροπανήγυρα που διοργανώνονται στην υπόλοιπη Ελλάδα, ούτε με τον εορτασμό της Παναγίας τον Δεκαπενταύγουστο. Την ημέρα εορτασμού του Αγίου, σε όλες τις εκκλησίες και τα εξωκλήσια του νησιού τελούνται μεγαλοπρεπείς Λειτουργίες, που συνοδεύεται από κέρασμα στον προαύλιο χώρο. Χαρακτηριστικό του τόπου είναι πως κάθε πανηγύρι έχει το δικό του παραδοσιακό πιάτο. Π.χ. τα ρεβίθια στον εορτασμό της Αγίας Βαρβάρας, οι καπνιστές σαρδέλες στο πανηγύρι του Κτικάδου, οι ντολμάδες στη γιορτή των Εισοδείων στον Τριπόταμο κ.ά.
Την ημέρα γιορτής του ενοριακού ναού ενός χωριού, συμμετέχουν όλοι ενεργά στις προετοιμασίες. Τεχνίτες ασπρίζουν την εκκλησία, ενώ γυναίκες γυαλίζουν και καθαρίζουν το χώρο και τοποθετούν λουλούδια στο Ιερό. Μετά την τελετή, ακολουθεί κέρασμα στην αυλή. Στη συνέχεια, σύμφωνα με την παράδοση που διατηρείται αναλλοίωτη έως και τις ημέρες μας, όλα τα νοικοκυριά είναι ανοικτά, τόσο για τους συντοπίτες, όσο και για τους επισκέπτες. Έξω από την εκκλησία, δίνεται μία άτυπη μάχη για το ποιος θα πρωτοπάρει στο σπίτι του προσκυνητές που ήρθαν από άλλους οικισμούς ή ακόμη και τουρίστες.
Τα τραπέζια είναι στρωμένα επίσημα με πλουσιοπάροχα τοπικά εδέσματα και άφθονο κρασί. Κρέας ιδιωτικής παραγωγής, σπιτικά τυράκια, λούζα, αγκινάρες τουρσί ή μαγειρεμένες, αρωματικά λαχανικά από το περιβόλι είναι μόνο μερικά από τα φαγητά που συμπεριλαμβάνοντα στο εορταστικό γεύμα. Ειδικά τα σπιτικά που έχουν εορταζόμενο, υποδέχονται τους επισκέπτες ως αργά το βράδυ. Ψαράκια, γλυκές τυρόπιτες, μαρέγκες, παστέλια, ξεροτήγανα και άλλα ντόπια γλυκίσματα προσφέρονται μαζί με το οικογενειακό ρακί σε όσους περνούν για να ευχηθούν. Είναι γεγονός πως οι άνθρωποι που βρίσκονται για πρώτη φορά σε μία τέτοια γιορτή ζουν μία ξεχωριστή εμπειρία.
Σε πολλές περιπτώσεις, το πανηγύρι ολοκληρώνεται με το χορό του συλλόγου, στην κεντρική πλατεία του χωριού. Άντρες και γυναίκες κάθε ηλικίας χορεύουν μπάλλο και συρτό στους ήχους των τοπικών οργάνων, που έχουν ως βάση το βιολί. Στις συνήθειες των ντόπιων είναι ο τραγουδιστής να σταματά τα όργανα και να τραγουδά αυτοσχέδια δίστιχα, τα οποία συνήθως εξυμνούν τις χορευτικές ικανότητες των παρευρισκόμενων. Η καλή μουσική, η παρέα και το κρασάκι συντελούν στην εξαίσια διάθεση για διασκέδαση.
Στην ιστοσελίδα του Δήμου Τήνου θα βρείτε αναλυτικό κατάλογο των πανηγυριών του νησιού.
